De GR654 neemt vanaf de Franse grens een oostelijk traject richting Spanje. We laten Parijs links liggen en gaan via Reims naar Auxerre, en dan naar het mooie pelgrimsdorp Vézelay. Dan gaan we verder zuidwest via Never, langs Saint-Amand-Montrond en Limoges, om dan door een dun bevolkt stuk van Frankrijk in de Pyreneeën uit te komen. Deze weg loopt dus over Limoges, en kreeg daardoor de onuitspreekbare naam Via Lemovicensis. Als GR route is deze tocht bekend als de GR654 en op deze route kom je in vergelijking met de GR655 wel wat meer hoogteverschil tegen. Niks onoverkomelijks natuurlijk, maar hier zullen op sommige stukken je etappes noodgewongen een beetje korter zijn door het lastigere terrein.
De route kan je ruwweg opsplitsen in een aantal afzonderlijke delen:
1. Rocroi - Reims (120 km):
Van de Frans-Belgische grens lopen we door een heel stil stuk van Frankrijk tot in Reims. Ik liep dit stuk van de route voornamelijk als onderdeel van mijn GR12 wandeling van Amsterdam naar Parijs. Je zal een zestal dagen onderweg zijn tot in Reims, waar je heel vlot een trein terug naar huis kan nemen.
2. Reims - Amence (200 km):
Van Reims lopen we tesamen met de Via Francigena, de pelgrimsroute op weg naar Rome, tot in Amence. Daar slaat de Via Francigena af naar de Alpen, en wij gaan richting Pyreneën. Op dit stuk kom je langs de stations van Chalons-en-Champagne en Vitry-le-Francois. Eventueel volg je nog een paar kilometer de Via Francigena tot in Bar-sur-Aube waar je ook een prima treinstation hebt.
3. Amence - Vézelay (200 km):
Tot in Vézelay lopen we door alweer een heel rustig stuk van Frankrijk, langs Auxerre tot in het mooie pelgrimsdorp Vézelay. Onderweg heb je de stations van Tonnerre, Auxerre en Vermonton die je kunnen helpen om de tocht vlot op te splitsen of die je kunnen helpen als het ergens moeilijk is om een overnachtingsplek te vinden.
4. Vézelay - Nevers (130 km):
5. Nevers - Saint-Amand-Montrond (100 km):
6. Saint-Amand-Montrond - Limoges (300 km):
7. Limoges - Bergerac (210 km):
8a. Bergerac - Saint-Palais (320 km):
8b. Bergerac - Montreal - Saint-Palais (383 km):
9. Saint-Palais - Saint-Jean-Pied-de-Port (54 km):
De eerste etappes lopen nog tesamen met de GR12 (Amsterdam - Parijs), tot die ter hoogte van Brienne-sur-Aisne naar het westen afbuigt richting Parijs.
De eerste etappe in Frankrijk gaat via het mooie vestingstadje Rocroi tot in Bourg Fidèle. Zals voor de volgende etappes kies ik volop voor mijn electrische fiets die ik met een stevig slot vastmaak aan de verlichtingspalen voor het kerkje van Bourg-Fidèle. Daar staat hij min of meer veilig, want de stamgasten van het locale café houden met zijn allen een oogje in het zeil. We lopen in een heel dunbevolkt stukje van Frankrijk, met mooie bossen en af en toe toch stevige hoogteverschillen.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Moulin Manteau - Bourg-Fidèle
Signy-l'Abbaye is het volgende mooie dorpje op onze route en ook voor die etappe moet ik de fiets nemen. Het is hier stevig klimmen af en toe, en openbaar vervoer is lastig te regelen. Ook fietsen is door de toch wel stevige hoogteverschillen niet zo evident. Als je deze etappes dus met 2 auto's kan regelen, of hier een meerdaagse tocht van kan maken, dan is dat misschien een aanrader. We lopen nog steeds door een landbouwstreek, met af en toe een stevig stukje klimmen en een stevig stukje bos. Ook vroeger was dit een ruwe streek, want de kerken zijn hier allemaal gebouwd als zogenaamde "églises fortifiées" oftewel kerken waarin de dorpsbewoners in geval van nood konden schuilen.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Bourg-Fidèle - Signy l'Abbaye
De volgende etappes zijn ook prachtig en we lopen door een heel mooie stukje Frankrijk. Nog steeds zijn er echt mooie dorpjes die we passeren, maar is het toch vooral door een landbouwstreek lopen over vooral onverharde wegen. Puur genieten dus van de rust.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Signy l'Abbaye - Wasigny
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Wasigny - Son
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Son - Château-Porcien
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Son - Château-Porcien
Ter hoogte van Brienne-sur-Aisne slaat de GR12 af richting Parijs. Ik loop een etappe die me van bij het station van Guignicourt, een paar kilometer verderop, tot in Reims brengt.
{getCard} $type={post} GR654: Guignicourt - Reims
Iets voor Reims doemt die andere grote pelgrimsroute plots op. We mogen enkele dagen samen lopen met de Via Francigena, die op weg is van Canterbury naar Rome. We pikken in op etappe 15 van de Via Francigena tocht, als de route bijna Reims bereikt.
{getCard} $type={post} Via Francigena: JuvinCourt - Reims
{getCard} $type={post} Via Francigena: Reims - Billy-le-Grand
In Billy-le-Grand pikken we ons "Canal de l'Aisne à la Marne" weer op, dat hier een stukje door een tunnel liep om een berg te omzeilen. En zoals de naam van het kanaal zegt, brengt het ons tot bij de Marne in Condé-sur-Marne. Dan volgen we min of meer het Canal latéral à la Marne tot in Chalons en Champagne. Veel kanalen dus vandaag, maar je loopt ook regelmatig een stukje van het kanaal verwijderd door de velden en de bossen. Dit is dus best een aangename etappe.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Billy-le-Grand - Chalons-en-Champagne
We lopen nu min of meer parallel aan de Marne door prachtige natuur en door uitgestrekte graanvelden tot in Virty-en-Perthois. Hier wordt zelfs olie opgepompt, wat een vrij hallucinant zicht is tussen de velden.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Chalons-en-Champagne - Vitry-en-Perthois
Na Vitry-le-François lopen we een heel lang stuk waar je eigenlijk geen grote steden vindt. Tot Bar-sur-Aube, vier dagtochten verder, lopen we door de velden en komen we bijna geen dorpjes tegen. Overnachten is hier dus een uitdaging. Ik loste het voor sommige etappes op met de fiets, maar het zal hoe dan ook puzzelen zijn op dit stuk van de route.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Vitry-en-Perthois - Saint-Rémy-en-Bouzemont
{getCard} $type={post} Via Francigena: Saint-Rémy-en-Bouzemont - Rosnay-l'hôpital
We komen hier in de buurt van het beroemde Lac-du-Der, waar de GR14 (die we kennen van de prachtige route in onze Ardennen) eindigt. Dit is wereldberoemd vogelspotgebied en het is hier geweldig. Je komt hier bijvoorbeeld ook langs B&B "au milieu de nulle part", een prachtige Franse vertaling van "in the middle of nowhere". En dat beschrijft perfect waar je momenteel loopt.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Rosnay-l'hôpital - Unienville
Iets voorbij Unienville komen we door Amance. Hier moet je de keuze maken om ofwel verder te lopen richting Rome, en dan volg je gewoon de Via Francigena verder, ofwel loop je verder richting Compostela en dan zet je het vizier op Auxerre en Vézelay.
GR654 Etappe 3.1: Amance - Bourgignons (35km)
GR654 Etappe 3.2: Bourgignons - Villers-le-Bois (35km)
GR654 Etappe 3.3: Villers-le-Bois - Tonnere (T) (30km)
Tot Tonnere moeten we nog even proberen te overleven met behulp van de fiets die ons weer terug bij de start kan brengen, maar voor het vervolg van de route tot in Vézelay kunnen we probleemloos de trein gebruiken. Zowel Tonnere, Auxerre als Vermonton hebben een station. En vanuit Vézelay geraak je met de bus vlot weer terug in Auxerre.
GR654 Etappe 3.4: Tonnere - Chablis (20km)
GR654 Etappe 3.5: Chablis - Auxerre (T) (25km)
GR654 Etappe 3.6: Auxerre - Vermonton (T) (25km)
GR654 Etappe 3.7: Vermonton - Vézelay (30km)
GR654 Etappe 4.2: Tannay - Champlency (32 km P)
GR654 Etappe 4.3: Champlency - La Charité sur Loire (37 km)
GR654 Etappe 4.4: La Charité sur Loire - Nevers (34 km)
GR654 Etappe 5.2: Sancoins - Charenton-du-Cher (30 km)
GR654 Etappe 5.3: Charenton-du-Cher - Saint-Amand-Montrond (18 km)
GR654 Etappe 6.2: Le Châtelet - La Motte Feuilly (31 km)
GR654 Etappe 6.3: La Motte Feuilly - Montgivray (20 km)
GR654 Etappe 6.4: Montgivray - Neuvy St Sépulchre (19 km)
GR654 Etappe 6.5: Neuvy St Sépulchre - Gargilesse Dampierre (30 km)
GR654 Etappe 6.6: Gargilesse Dampierre - Crozant (30 km)
GR654 Etappe 6.7: Crozant - La Souterraine (32 km)
GR654 Etappe 6.8: La Souterraine - Bénevent l'Abbaye (37 km)
GR654 Etappe 6.9: Bénevent l'Abbaye - Saint Laurent l'église (30 km)
GR654 Etappe 6.10: Saint Laurent l'église - Saint Léonard de Noblat (21 km)
GR654 Etappe 6.11: Saint Léonard de Noblat - Limoges - Solignac (32 km)
GR654 Etappe 7.2: Aixe-sur-Vienne - Châlus (35 km)
GR654 Etappe 7.3: Châlus - La Cocquille (21 m)
GR654 Etappe 7.4: La Cocquille - Sorges (35 km)
GR654 Etappe 7.5: Sorges - Périgeux (26 km)
GR654 Etappe 7.6: Périgeux - Douville (26 km)
GR654 Etappe 7.7: Douville - Bergerac (26 km)
Vanuit Bergerac hebben we de keuze om ofwel een westelijke en rechtstreekse route te volgen richting Saint Palais, of als alternatief de doorsteek maken tot bij de GR65 en dan over deze route op onze bestemming geraken. Die GR65 is beter bekend als de Via Podiensis en is vanuit Genève onderweg naar Compostela. De rechtstreekse route is zo'n 60 kilometer korter dus als je in tijdsnood zit dan is dat zeker een optie. Maar uiteindelijk is 60 kilometer op zo'n afstand verwaarloosbaar.
GR654 Etappe 8.2: Port-Ste-Foy-et-Ponchampt - Montségur (38 km)
GR654 Etappe 8.3: Montségur - La Réole (20 km)
GR654 Etappe 8.4: La Réole - Bazas (38 km)
GR654 Etappe 8.5: Bazas - Captieux (18 km)
GR654 Etappe 8.6: Captieux - Roquefort (34 km)
GR654 Etappe 8.7: Roquefort - Mont de Marsan (30 km)
GR654 Etappe 8.8: Mont de Marsan - Hagetman (36 km)
GR654 Etappe 8.10: Orthez - Sauveterre-de-Béarn (24 km)
GR654 Etappe 8.11: Sauveterre-de-Béarn - Saint-Palais (14 km)
De route kan je ruwweg opsplitsen in een aantal afzonderlijke delen:
1. Rocroi - Reims (120 km):
Van de Frans-Belgische grens lopen we door een heel stil stuk van Frankrijk tot in Reims. Ik liep dit stuk van de route voornamelijk als onderdeel van mijn GR12 wandeling van Amsterdam naar Parijs. Je zal een zestal dagen onderweg zijn tot in Reims, waar je heel vlot een trein terug naar huis kan nemen.
2. Reims - Amence (200 km):
Van Reims lopen we tesamen met de Via Francigena, de pelgrimsroute op weg naar Rome, tot in Amence. Daar slaat de Via Francigena af naar de Alpen, en wij gaan richting Pyreneën. Op dit stuk kom je langs de stations van Chalons-en-Champagne en Vitry-le-Francois. Eventueel volg je nog een paar kilometer de Via Francigena tot in Bar-sur-Aube waar je ook een prima treinstation hebt.
3. Amence - Vézelay (200 km):
Tot in Vézelay lopen we door alweer een heel rustig stuk van Frankrijk, langs Auxerre tot in het mooie pelgrimsdorp Vézelay. Onderweg heb je de stations van Tonnerre, Auxerre en Vermonton die je kunnen helpen om de tocht vlot op te splitsen of die je kunnen helpen als het ergens moeilijk is om een overnachtingsplek te vinden.
4. Vézelay - Nevers (130 km):
5. Nevers - Saint-Amand-Montrond (100 km):
6. Saint-Amand-Montrond - Limoges (300 km):
7. Limoges - Bergerac (210 km):
8a. Bergerac - Saint-Palais (320 km):
8b. Bergerac - Montreal - Saint-Palais (383 km):
9. Saint-Palais - Saint-Jean-Pied-de-Port (54 km):
Deel 1: Rocroi - Reims
Het eerste deel van de route brengt ons van het prachtige vestingstadje Rocroi op de Franse grens tot in Reims en dat is de hoofdstad van de champagnestreek. Het zijn heel mooie tochten door een afgelegen stuk van Frankrijk.De eerste etappes lopen nog tesamen met de GR12 (Amsterdam - Parijs), tot die ter hoogte van Brienne-sur-Aisne naar het westen afbuigt richting Parijs.
De eerste etappe in Frankrijk gaat via het mooie vestingstadje Rocroi tot in Bourg Fidèle. Zals voor de volgende etappes kies ik volop voor mijn electrische fiets die ik met een stevig slot vastmaak aan de verlichtingspalen voor het kerkje van Bourg-Fidèle. Daar staat hij min of meer veilig, want de stamgasten van het locale café houden met zijn allen een oogje in het zeil. We lopen in een heel dunbevolkt stukje van Frankrijk, met mooie bossen en af en toe toch stevige hoogteverschillen.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Moulin Manteau - Bourg-Fidèle
Signy-l'Abbaye is het volgende mooie dorpje op onze route en ook voor die etappe moet ik de fiets nemen. Het is hier stevig klimmen af en toe, en openbaar vervoer is lastig te regelen. Ook fietsen is door de toch wel stevige hoogteverschillen niet zo evident. Als je deze etappes dus met 2 auto's kan regelen, of hier een meerdaagse tocht van kan maken, dan is dat misschien een aanrader. We lopen nog steeds door een landbouwstreek, met af en toe een stevig stukje klimmen en een stevig stukje bos. Ook vroeger was dit een ruwe streek, want de kerken zijn hier allemaal gebouwd als zogenaamde "églises fortifiées" oftewel kerken waarin de dorpsbewoners in geval van nood konden schuilen.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Bourg-Fidèle - Signy l'Abbaye
De volgende etappes zijn ook prachtig en we lopen door een heel mooie stukje Frankrijk. Nog steeds zijn er echt mooie dorpjes die we passeren, maar is het toch vooral door een landbouwstreek lopen over vooral onverharde wegen. Puur genieten dus van de rust.
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Signy l'Abbaye - Wasigny
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Wasigny - Son
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Son - Château-Porcien
{getCard} $type={post} GR12 Etappe Son - Château-Porcien
Ter hoogte van Brienne-sur-Aisne slaat de GR12 af richting Parijs. Ik loop een etappe die me van bij het station van Guignicourt, een paar kilometer verderop, tot in Reims brengt.
{getCard} $type={post} GR654: Guignicourt - Reims
Iets voor Reims doemt die andere grote pelgrimsroute plots op. We mogen enkele dagen samen lopen met de Via Francigena, die op weg is van Canterbury naar Rome. We pikken in op etappe 15 van de Via Francigena tocht, als de route bijna Reims bereikt.
{getCard} $type={post} Via Francigena: JuvinCourt - Reims
Deel 2: Reims - Unienville
Nadat we Reims uitgeloodst zijn langs nog talrijke bezienswaardigheden mogen we een tiental kilometer het kanaal volgen. Dat is rechtdoor langs een kanaal, maar het is eigenlijk best wel een tof stuk. Eenmaal het kanaal verlaten wordt, mogen we echt door de wijngaarden lopen. We passeren de druiven van het ene na het andere beroemde champagnehuis en we komen zelfs langs een vuurtoren die hier zomaar staat, kilometers van de dichtstbijzijnde zee. Het is hier genieten van de omgeving.{getCard} $type={post} Via Francigena: Reims - Billy-le-Grand
In Billy-le-Grand pikken we ons "Canal de l'Aisne à la Marne" weer op, dat hier een stukje door een tunnel liep om een berg te omzeilen. En zoals de naam van het kanaal zegt, brengt het ons tot bij de Marne in Condé-sur-Marne. Dan volgen we min of meer het Canal latéral à la Marne tot in Chalons en Champagne. Veel kanalen dus vandaag, maar je loopt ook regelmatig een stukje van het kanaal verwijderd door de velden en de bossen. Dit is dus best een aangename etappe.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Billy-le-Grand - Chalons-en-Champagne
We lopen nu min of meer parallel aan de Marne door prachtige natuur en door uitgestrekte graanvelden tot in Virty-en-Perthois. Hier wordt zelfs olie opgepompt, wat een vrij hallucinant zicht is tussen de velden.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Chalons-en-Champagne - Vitry-en-Perthois
Na Vitry-le-François lopen we een heel lang stuk waar je eigenlijk geen grote steden vindt. Tot Bar-sur-Aube, vier dagtochten verder, lopen we door de velden en komen we bijna geen dorpjes tegen. Overnachten is hier dus een uitdaging. Ik loste het voor sommige etappes op met de fiets, maar het zal hoe dan ook puzzelen zijn op dit stuk van de route.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Vitry-en-Perthois - Saint-Rémy-en-Bouzemont
{getCard} $type={post} Via Francigena: Saint-Rémy-en-Bouzemont - Rosnay-l'hôpital
We komen hier in de buurt van het beroemde Lac-du-Der, waar de GR14 (die we kennen van de prachtige route in onze Ardennen) eindigt. Dit is wereldberoemd vogelspotgebied en het is hier geweldig. Je komt hier bijvoorbeeld ook langs B&B "au milieu de nulle part", een prachtige Franse vertaling van "in the middle of nowhere". En dat beschrijft perfect waar je momenteel loopt.
{getCard} $type={post} Via Francigena: Rosnay-l'hôpital - Unienville
Iets voorbij Unienville komen we door Amance. Hier moet je de keuze maken om ofwel verder te lopen richting Rome, en dan volg je gewoon de Via Francigena verder, ofwel loop je verder richting Compostela en dan zet je het vizier op Auxerre en Vézelay.
Deel 3: Unienville - Vézelay
We lopen nu richting zuidwest in de richting van Auxerre. Daarna lopen we resoluut naar Vézelay, een prachtig pelgrimsstadje dat niet voor niets uitgeroepen is tot werelderfgoed en tot een van de moooiste stadjes van Frankrijk. Hier is een basiliek gebouwd en zou er een relikwie van Maria Magdalena te bewonderen zijn.GR654 Etappe 3.1: Amance - Bourgignons (35km)
GR654 Etappe 3.2: Bourgignons - Villers-le-Bois (35km)
GR654 Etappe 3.3: Villers-le-Bois - Tonnere (T) (30km)
Tot Tonnere moeten we nog even proberen te overleven met behulp van de fiets die ons weer terug bij de start kan brengen, maar voor het vervolg van de route tot in Vézelay kunnen we probleemloos de trein gebruiken. Zowel Tonnere, Auxerre als Vermonton hebben een station. En vanuit Vézelay geraak je met de bus vlot weer terug in Auxerre.
GR654 Etappe 3.4: Tonnere - Chablis (20km)
GR654 Etappe 3.5: Chablis - Auxerre (T) (25km)
GR654 Etappe 3.6: Auxerre - Vermonton (T) (25km)
GR654 Etappe 3.7: Vermonton - Vézelay (30km)
Deel 4: Vézelay - Nevers
GR654 Etappe 4.1: Vézelay - Tannay (27 km)GR654 Etappe 4.2: Tannay - Champlency (32 km P)
GR654 Etappe 4.3: Champlency - La Charité sur Loire (37 km)
GR654 Etappe 4.4: La Charité sur Loire - Nevers (34 km)
Deel 5: Nevers - Saint-Amand-Montrond
GR654 Etappe 5.1: Nevers - Sancoins (34 km)GR654 Etappe 5.2: Sancoins - Charenton-du-Cher (30 km)
GR654 Etappe 5.3: Charenton-du-Cher - Saint-Amand-Montrond (18 km)
Deel 6: Saint-Amand-Montrond - Limoges
GR654 Etappe 6.1: Saint-Amand-Montrond - Le Châtelet (30 km)GR654 Etappe 6.2: Le Châtelet - La Motte Feuilly (31 km)
GR654 Etappe 6.3: La Motte Feuilly - Montgivray (20 km)
GR654 Etappe 6.4: Montgivray - Neuvy St Sépulchre (19 km)
GR654 Etappe 6.5: Neuvy St Sépulchre - Gargilesse Dampierre (30 km)
GR654 Etappe 6.6: Gargilesse Dampierre - Crozant (30 km)
GR654 Etappe 6.7: Crozant - La Souterraine (32 km)
GR654 Etappe 6.8: La Souterraine - Bénevent l'Abbaye (37 km)
GR654 Etappe 6.9: Bénevent l'Abbaye - Saint Laurent l'église (30 km)
GR654 Etappe 6.10: Saint Laurent l'église - Saint Léonard de Noblat (21 km)
GR654 Etappe 6.11: Saint Léonard de Noblat - Limoges - Solignac (32 km)
Deel 7: Limoges - Bergerac
GR654 Etappe 7.1: Solignac - Aixe-sur-Vienne (24 km)GR654 Etappe 7.2: Aixe-sur-Vienne - Châlus (35 km)
GR654 Etappe 7.3: Châlus - La Cocquille (21 m)
GR654 Etappe 7.4: La Cocquille - Sorges (35 km)
GR654 Etappe 7.5: Sorges - Périgeux (26 km)
GR654 Etappe 7.6: Périgeux - Douville (26 km)
GR654 Etappe 7.7: Douville - Bergerac (26 km)
Vanuit Bergerac hebben we de keuze om ofwel een westelijke en rechtstreekse route te volgen richting Saint Palais, of als alternatief de doorsteek maken tot bij de GR65 en dan over deze route op onze bestemming geraken. Die GR65 is beter bekend als de Via Podiensis en is vanuit Genève onderweg naar Compostela. De rechtstreekse route is zo'n 60 kilometer korter dus als je in tijdsnood zit dan is dat zeker een optie. Maar uiteindelijk is 60 kilometer op zo'n afstand verwaarloosbaar.
Deel 8a (Ouest): Bergerac - Saint Palais
GR654 Etappe 8.1: Bergerac - Port-Ste-Foy-et-Ponchampt (34km T)GR654 Etappe 8.2: Port-Ste-Foy-et-Ponchampt - Montségur (38 km)
GR654 Etappe 8.3: Montségur - La Réole (20 km)
GR654 Etappe 8.4: La Réole - Bazas (38 km)
GR654 Etappe 8.5: Bazas - Captieux (18 km)
GR654 Etappe 8.6: Captieux - Roquefort (34 km)
GR654 Etappe 8.7: Roquefort - Mont de Marsan (30 km)
GR654 Etappe 8.8: Mont de Marsan - Hagetman (36 km)
GR654 Etappe 8.10: Orthez - Sauveterre-de-Béarn (24 km)
GR654 Etappe 8.11: Sauveterre-de-Béarn - Saint-Palais (14 km)